Gieo hạt “kỷ luật” cho trẻ

Thấy con… phớt lờ yêu cầu của mình, phụ huynh vội quy cho con tội… hư hỏng, lì lợm. Việc cần làm là xem lại nề nếp kỷ luật cha mẹ đã rèn cho con. 

Răn dạy một đứa trẻ “vô kỷ luật”, bướng bỉnh là cả một thử thách đòi hỏi lòng kiên nhẫn của các bậc cha mẹ. Cha mẹ cần tâm lý hơn nữa và cần một số “chiêu thức” để rèn con.

“Kỷ luật” không chỉ là trừng phạt

Từ trước đến nay, hễ nhắc đến hai từ “kỷ luật”, nhiều người chỉ hiểu theo chiều hướng tiêu cực là “trừng phạt”. Nhưng kỷ luật còn mang ý nghĩa là dạy dỗ, chỉ bảo, đưa con vào nề nếp. Rèn tính kỷ luật cho con chính là giúp con có cách cư xử đúng đắn hơn, học cách sắp xếp cuộc sống của mình một cách hợp lý nhất.

Cha mẹ cần thống nhất cách kỷ luật con

Trước khi áp dụng kỷ luật cho con, cha mẹ có thể dành thời gian để trao đổi và thống nhất với nhau về cách thức hoặc mức độ kỷ luật. Thử tưởng tượng, lúc con đứng trước một vấn đề mà ở đó cha bảo “có”, còn mẹ lại nói “không” cộng thêm sự khó chịu hiện rõ trên nét mặt thì chuyện gì sẽ xảy ra? Đứa trẻ có thể sẽ cảm thấy bối rối, chẳng biết nên nghe lời ai, và cuối cùng có thể đứa trẻ sẽ đưa ra quyết định là… làm theo ý mình. Vô tình một hạt giống “thiếu kỷ luật” được gieo vào đứa trẻ.

Nói chuyện với con một cách thân thiện

Đôi lúc, con bạn có thể còn quá nhỏ để hiểu được điều gì được phép và điều gì không. Chúng ta có thể tức giận khi trẻ có những cách cư xử không phù hợp hoặc không đúng như mong đợi, nhưng thay vì vậy, chúng ta hãy tự hỏi liệu có còn giải pháp nào khác hơn sự tức giận và la mắng? Chỉ những câu chuyện, lời chỉ bảo nhẹ nhàng, thân thiện và tích cực mới mong có thể “lọt tai” và đi vào bên trong tâm hồn của đứa trẻ, chẳng hạn: “Con nghe ba nói này, việc con tự ý lấy điện thoại của bác A. là không lịch sự. Nếu con muốn dùng điện thoại, con cần xin phép người lớn trước, con thấy thế nào?”.

Hạn chế đe dọa

Nhiều phụ huynh xem việc đe dọa như một “chiêu” trị con. Nhưng các nghiên cứu tâm lý và giáo dục hiện đại đều khẳng định rằng sự khích lệ, động viên mới thật sự là điều cốt lõi và mang lại hiệu quả cao trong giáo dục, nếu cha mẹ muốn có được sự hợp tác từ con. Chẳng hạn, thay vì nói: “Sau khi chơi xong mà con không xếp đồ chơi gọn vào hộp thì mẹ sẽ mang đồ chơi cho bạn Tí hàng xóm”, hãy nói khác đi một chút: “Mẹ sẽ vui lắm nếu thấy con biết xếp đồ chơi gọn gàng vào hộp sau khi chơi xong đấy”.

Đừng cố tỏ ra hoàn hảo

Có thể nói trong nhiều phương pháp dạy con, không thể bỏ qua phương pháp nêu gương. Trẻ có thể không làm theo điều cha mẹ nói nhưng chúng thường âm thầm học theo những điều chúng nhìn thấy từ cha mẹ mình.

Mặc dù vậy, không ai là hoàn hảo. Bạn vẫn có thể phạm sai lầm trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, trong vai trò làm cha mẹ, chúng ta không nhất thiết phải là người “luôn đúng”, phải “gồng mình” để trở nên hoàn hảo trong mắt con, vì đến một lúc nào đó chúng ta sẽ cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi và càng dễ phạm sai lầm. Dũng cảm nhận lỗi và xin lỗi con khi cha mẹ làm điều không tốt, không đúng hoặc gây tổn thương cho con cũng chính là một bài học cụ thể và về việc tuân giữ các quy tắc ứng xử tích cực của xã hội.

Phan Văn Phúc
Chuyên viên tư vấn tâm lý
Theo Thế Giới Gia Đình